BÁO CÁO

Tổng kết 10 năm thực hiện Đề án dạy học Tiếng Thái, Tiếng Mông cho học sinh phổ thông tỉnh Điện Biên giai đoạn 2011-2020

          Thực hiện Nghị quyết số 24/NQ-HĐND ngày 14/10/2016 của HĐND tỉnh Điện Biên (Khóa XIV, kỳ họp thứ 3) về việc thông qua Đề án tiếp tục bảo tồn và phát triển văn hóa các dân tộc tỉnh Điện Biên gắn với phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2016-2020, định hướng đến năm 2025;

          Thực hiện Đề án dạy tiếng Thái, tiếng Mông cho học sinh tỉnh Điện Biên giai đoạn 2011-2015, định hướng đến năm 2020, ban hành kèm theo QĐ số 895/QĐ-UBND, ngày 8/9/2011;

Thực hiện Công văn số 2026/SGDĐT/GDTH, ngày 24/9/2020 của Sở Giáo dục và Đào tạo Điện Biên về việc Tổng kết 10 năm thực hiện Đề án dạy học Tiếng Thái, Tiếng Mông cho học sinh phổ thông tỉnh Điện Biên giai đoạn 2011-2020;

          Thực hiện Công văn số 985/PGDĐT-GDTH, ngày 29/9/2020 của Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Điện Biên về Tổng kết 10 năm thực hiện Đề án dạy học Tiếng Thái, Tiếng Mông cho học sinh phổ thông tỉnh Điện Biên giai đoạn 2011-2020;

          Trường Tiểu học &THCS xã Sam Mứn  báo cáo kết quả thực hiện đề án dạy học chương Trình Tiếng Thái của nhà trường như sau:

I. ĐẶC ĐIỂM TÌNH HÌNH

1. Thuận lợi:

          - Địa bàn nhà trường đóng chân trên 85% dân số là dân tộc Thái sinh sống lâu đời, có nhiều có phong tục tập quán truyền thống văn hóa được bảo tồn lưu truyền trong nhân dân.

          - Học sinh nhà trường cũng gần 90% học sinh dân tộc thái đã có nền tảng về ngôn ngữ nói, được hưởng nền văn hóa truyền thống của dân tộc từ ông bà, bố mẹ. Nội dung chương trình gắn với nét văn hóa truyền thống của học sinh.

2. Khó khăn:

          - Tài liệu sách giáo khoa không đủ cho HS, sách tham khảo không có.

          - Không có vở bài tập thực hành cho HS.

          - Chữ viết chữ Thái so với các dân tộc khác là khó, cách đọc cũng khó đọc hơn. Chữ viết còn rất ít người cao tuổi trên địa bàn lưu giữ được, gần như bị mai một.

          - Trong chương trình học các em phải học nhiều chữ viết, học nhiều ,môn ngôn ngữ như Tiếng Anh, chữ Thái, Tiếng Việt ảnh hưởng đến việc tiếp thu của các em, chất lượng chung của môn Chỡ thái.

II. QUÁ TRÌNH TRIỂN KHAI THỰC HIỆN ĐỀ ÁN DẠY TIẾNG THÁI.

    1. Công tác lãnh đạo, chỉ đạo, tuyên truyền Đề án

          Trong cộng đồng 19 dân tộc sinh sống trên địa bàn tỉnh Điện Biên, ngôn ngữ dân tộc Thái có ảnh hưởng rất lớn, bởi tỷ lệ cơ cấu dân số của dân tộc này chiếm đa số và có nền văn hóa bản địa lâu đời nhất.

          Trên địa bàn xã Sam Mứn dân tộc thái chiếm trên 85% tổng số dân, đặc biệt khu vực nhà trường đóng chân thì dân tộc thái chiếm gần 90%.

Trường Tiểu học &THCS xã Sam Mứn  được chọn triển khai Đề án dạy học Tiếng Thái, cho học sinh phổ thông tỉnh Điện Biên giai đoạn 2011-2020.

Triển khai đầy đủ các văn bản chỉ đạo của các cấp như: Nghị đinh số 82/2010/NĐ - CP ngày 15/7/2010 của Chính phủ về việc quy định dạy và học tiếng nói, chữ viết của dân tộc thiểu số trong các cơ sở giáo dục phổ thông và trung tâm giáo dục thường xuyên; Đề án dạy tiếng Thái, tiếng Mông cho học sinh tỉnh Điện Biên giai đoạn 2011-2015, định hướng đến năm 2020, ban hành kèm theo QĐ số 895/QĐ-UBND, ngày 8/9/2011; Hàng năm có các văn bản Hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học của Sở GD, Phòng GD nhà trường đều nghiên cứu, triển khai thực hiện và thông báo công khai tuyên truyền tới phụ huynh học sinh….

Nghiên cứu kĩ phân phối chương trình môn học triển khai đảm bảo đạt được mục tiêu, kĩ năng chương trình đề ra.

          Phối hợp với lãnh đạo địa phương chỉ đạo triển khai thực hiện tốt nhiệm vụ dạy tiếng Thái, cho học sinh tại địa phương, tuyên truyền chương trình dạy học chữ Thái tới nhân dân địa phương để hỗ trợ cùng nhà trường giáo dục con cái, giới thiệu nét văn hóa truyền thống của dân tộc để phối hợp thực hiện hiệu quả    Đề án nhằm bảo tồn, phát huy tiếng nói, chữ viết của dân tộc Thái trên địa bàn.

2. Tình hình đội ngũ

          - Giáo viên đang trực tiếp giảng dạy tại trường 01 giáo viên

         - Giáo viên được cử đi đào tạo học chữ viết 01 năm.

3. Triển khai dạy tiếng Thái tại Trường TH số 1 Sam Mứn giai đoạn 2016-2020

         a) Quy mô trường, lớp, học sinh học tiếng Thái  khối 3,4,5

BIỂU TỔNG HỢP CHẤT LƯỢNG MÔN TIẾNG THÁI

b) Thực hiện Chương trình, sách giáo khoa, tài liệu học tập, thiết bị dạy học

          * Thực hiện Chương trình

          Ở bậc tiểu học, dạy cho học sinh biết đọc, biết viết tương đối thành thạo và vững chắc chữ viết tiếng Thái nhằm giúp các em có cơ sở ban đầu để tự học, tự nâng cao trình độ về tiếng nói, chữ viết sau này.

          Môn chữ Thái nhà trường triển khai thực hiện đảm bảo yêu cầu và thực hiện theo phân phối chương trình, học sinh được kiểm tra đánh giá, ghi kết quả học tập vào học bạ như các môn học khác. (từ năm học 2017-2018 về trước thực hiện 4 tiết/ tuần; từ năm học 2018-2019 trở về đây thực hiện dạy 2 tiết/ tuần

          Tiếng Thái sử dụng chương trình và tài liệu thí điểm biên soạn giai đoạn 2001-2005

          Dạy tiếng Thái được giảng dạy như một môn học, bình đẳng với các môn học khác trong nhà trường nhằm mục đích giúp người học tiếp thu nhanh, thuận lợi các kiến thức được truyền đạt bằng tiếng Thái và tiếng phổ thông, góp phần bảo tồn và phát triển tiếng nói, chữ viết và vốn văn hoá truyền thống của dân tộc Thái.

          * Sách giáo khoa

          Sách giáo khoa thiết kế 3 tập ở bậc Tiểu học, nhà trường thực hiện dạy khối 3 học tập 1, khối 4 học tập 2, khối 5 học tập 3.

          Nhà trường có sách giáo khoa cho học sinh học

          * Tài liệu học tập, thiết bị dạy học

          Nhà trường thực hiện sưu tầm các tài liệu về văn hóa dân tộc Thái, video, các tranh ảnh, tư liệu để sử dụng trong giảng dạy và tuyên truyền tới học sinh.

          Đồ dùng dạy học môn chữ Thái được trang cấp bộ thẻ chữ cái để học sinh cài chữ thao tác ghép tiếng, từ trong giờ học, trò chơi.

          Giáo viên đã tích cực ứng dụng CNTT trong giảng dạy, thiết kế bài giảng PowerPoint xây dựng thành kho tư liệu giảng dạy.

          Hiện nay Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Điện Biên đã biên soạn, thẩm định và đăng tải được hơn 40 bài giảng điện tử tiếng Thái, 10 bài giảng điện tử tiếng Mông trên trang Website của ngành Giáo dục và Đào tạo tại các địa chỉ: dienbien.edu.vn/bai-giang-elearning/Bai-giang-tieng-Thai và dienbien.edu.vn/bai-giang-elearning/Bai-giang-tieng-Mong, đó cũng là nguồn tư liệu giúp giáo viên, người học có thể tải về nghiên, tự học rất hứu ích

c). Hiệu quả của học tiếng Thái

          Hiện nay, ngày càng nhiều học sinh dân tộc Thái không nghe, nói và viết được tiếng nói, chữ viết, không biết đến bản sắc văn hóa của dân tộc mình, nên việc triển khai dạy học tiếng Thái trong trường học còn đem lại nhiều ý nghĩa về giáo dục vùng dân tộc đó là: giáo dục giá trị văn hóa tinh túy nhất, quý giá nhất của dân tộc đối với học sinh.

          Dạy học tiếng Thái của nhà trường bước đầu đem lại hiệu quả học sinh nhận biết được mặt chữ, viết được câu, đoạn văn, đọc được đoạn văn bản, kết hợp với việc các em là người tại địa phương, vào các ngày lễ, các hoạt động văn hóa tín ngưỡng như: cưới xin, cúng sên, lúa mới ..là nét văn hóa truyền thống của dân tộc, các em được tham gia, được tìm hiểu qua ông bà, cha mẹ các em càng hiểu hơn về truyền thống văn hóa góp phần bảo tồn phát huy cho thế hệ sau.

d) Nâng cao năng lực đội ngũ, thực hiện chế độ chính sách đối với giáo viên dạy tiếng Thái

         d.1) Nâng cao năng lực đội ngũ giáo viên

                 Bản thân giáo viên trực tiếp dạy bộ môn chữ thái luôn cố gắng tự học tự bồi dưỡng nâng cao năng lực bản thân, nâng cao chất lượng giảng dạy, soạn, nghiên cứu bài đầy đủ trước khi lên lớp  bài.  

                 Phòng GD&ĐT đã quan tâm hàng năm mở các chuyên đề cấp huyện, cấp cụm cho bộ môn chữ Thái tạo môi trường học hỏi, giao lưu kinh nghiệm cho giáo viên bộ môn.

                  Nhà trường có điều kiện thuận lợi về chuyên môn, đ/c Phó hiệu trưởng phụ trách chuyên môn là người dân tộc thái nghe, nói thành thạo, hiểu được ngôn ngữ diễn đạt, nội dung, ý nghĩa bài giảng, năm chắc về phương pháp, hình thưc tổ chức dạy học nên việc dự giờ tư vấn cho giáo viên khá thuận lợi.